Heb je weleens zelf brood gebakken? Dan komt er altijd een moment waarop je het deeg moet laten rijzen. Doe je dit te kort? Dan zakt je baksel helemaal in. Misschien is het je ook al opgevallen dat er verschillende manieren worden gebruikt om deeg te laten rijzen. Hoe kun je deeg dan eigenlijk het beste laten rijzen en hoe lang moet je wachten totdat het klaar is? Je leest er alles over in deze blog.
Hoe werkt het rijzen van brood?
Het rijzen van deeg is noodzakelijk om luchtigheid in het brood te creëren. Om het rijzingsproces te starten, voeg je altijd een zogenaamd rijsmiddel toe. Dit kan een natuurlijk rijsmiddel zijn zoals zuurdesem en gist of een kunstmatig rijsmiddel zoals bakpoeder. Wanneer het rijsmiddel wordt toegevoegd aan het deeg, worden de suikers die in de bloem zitten, omgezet in koolzuurgas. Hierdoor ontstaan kleine belletjes en krijg je luchtig deeg. De aanwezige gluten zorgen ervoor dat de belletjes in het deeg blijven. Een andere naam voor dit proces is fermentatie.
Hoe kun je deeg laten rijzen?
In de meeste recepten lees je dat je de kom met deeg weg moet zetten op kamertemperatuur. Maar waar zet je het deeg neer om te rijzen en hoe warm is de ideale kamertemperatuur? Gist werkt het beste bij temperaturen tussen de 21 en 32 graden. Het rijzen kan dus op verschillende plekken:
- Deeg laten rijzen in de oven: Gebruik je de oven voor het rijsproces? Dan kun je dit doen in een oven die uitstaat, maar wel opgewarmd is. Verwarm de oven op 20 graden en zet hem daarna uit. Hierna zet je het deeg samen met een bakje water in de oven totdat het voldoende gerezen is.
- Deeg laten rijzen in de koelkast: In een koele omgeving rijst het deeg veel langzamer. Dit kun je bijvoorbeeld doen wanneer je een dag later verder wilt met je deeg. Een langzame manier van rijzen zorgt voor meer smaak aan het brood.
- Deeg laten rijzen op het aanrecht: Is het bij jou in de keuken zo rond de 21 graden, dan kun je het deeg ook prima op het aanrecht of op de keukentafel laten rijzen. Zolang de temperatuur maar constant blijft.
Of je het deeg nu laat rijzen in de oven, in de koelkast of op de vensterbank, je moet het altijd afdekken met een licht vochtige schone theedoek. Dit voorkomt dat de bovenkant van het deeg uitdroogt en creëert de juiste luchtvochtigheid voor het fermenteren.
Hoe lang moet deeg rijzen?
Brood rijst in verschillende stadia. Hoe snel het deeg rijst, hangt af van de omgevingstemperatuur, de hoeveelheid deeg en de hoeveelheid gebruikte gist. De eerste rijs noem je de bulkrijs, die duurt ongeveer 1 tot 2 uur. De bulkrijs is klaar wanneer het deeg in omvang is verdubbeld. Dan volgt de 2e rijs, die 30 minuten tot een uur duurt, gevolgd door de narijs in de uiteindelijke broodvorm. Het deeg is altijd voldoende gerezen als de hoeveelheid is verdubbeld en het terugveert wanneer je erop drukt.
Wil je meer tips & tricks over het rijzen van brooddeeg? Vraag het eens aan een bakker in de buurt. Die vind je door je postcode in te toetsen op de startpagina van deze website.